CÁI GÌ LÀ TỐT NHẤT TRÊN ĐỜI?
“Ngày qua ngày, cứ thế trôi
Chúng tôi mắc kẹt, không thở hay chuyển động;
Vô dụng cứ như một con thuyền được họa
Ở giữa lòng nước biển trong tranh.”
– Samuel Taylor Coloridge
Trích “Rime of the Ancient Mariner”
Sử thi Gilgamesh là một trong những tác phẩm văn học sơ khai nhất, và nó bắt nguồn từ một trong những nền văn minh phức tạp đầu tiên. Sử thi này kể về Gilgamesh – một á thần mang trong người 2/3 dòng máu thần thánh với sức mạnh và sự gan dạ trời ban. Không ai có thể chống lại Gilgamesh cho tới khi các vị thần quyết định tạo ra một người có sức mạnh ngang bằng với anh từ bùn đất – người hoang dã Enkidu với đầy lông lá và có những đặc tính chiến đấu trời ban, một kẻ không biết gì về văn minh.
Enkidu sống trong rừng cùng động vật và giúp đỡ chúng, gây ra nhiều ức chế cho những người đặt bẫy và chăn cừu trong vùng. Họ quyết định cùng nhau chống lại anh. Một cô gái điếm được gửi tới để “thuần hóa” Enkidu và kể cho anh nghe về Gilgamesh, về những thứ lạ lẫm hấp dẫn tại các thành phố xa hoa của vương quốc Uruk, nhờ đó anh sẽ rời khỏi khu rừng và không gây phiền toái cho những người ở đây nữa. Sau khi nghe những câu chuyện của cô gái điếm, Enkidu đã tò mò, anh mong mỏi có một người bạn, một người có thể hiểu anh. Anh đi theo cô gái tới lều của những người chăn cừu, tại đó anh được mặc quần áo, ăn bánh mì và uống rượu mạnh. Sau đó anh gia nhập với những người chăn cừu, săn chó sói và sư tử cho họ. Dưới sự bảo hộ của Enkidu, họ trở nên giàu có.
Một người đàn ông đã đến và nhắc Enkidu nhớ về Gilgamesh, về vương quốc Uruk – nơi Gilgamesh đang tác oai tác quái như một bạo chúa. Enkidu quyết định đến đó và thách đấu với Gilgamesh. Hai thằng khứa với sức mạnh khủng bố giã nhau long trời lở đất. Sau cùng cả hai dành cho nhau sự tôn trọng và trở thành bạn.
Cả hai sau đó sống cùng nhau trong thành phố như huynh đệ. Nhưng Gilgamesh cảm thấy khó chịu với tiềm năng của mình và muốn làm một việc gì đó để lưu danh sử sách. Enil – đấng tối cao của các vị thần đã ban cho Gilgamesh thứ sức mạnh “ràng buộc nhưng cũng buông lỏng, vừa là bóng tối nhưng cũng lại là ánh sáng của nhân loại”. Enkidu phàn nàn với Gilgamesh rằng cánh tay của mình thật yếu, và anh bị “áp bức bởi sự vô dụng”. Để hoàn thành số mệnh của mình, hai anh tài quyết định rời khỏi thành phố với đầy đủ sự tiện nghi để cùng nhau chịu khổ và chiến đấu với cái ác. Gilgamesh đã khóc với thần mặt trời Shamash rằng:
“Trong thành phố này đàn ông đang bị áp bức nơi trái tim, trái tim họ đang dần khô héo với sự tuyệt vọng. Con đã nhìn qua bức tường và trông thấy những cái xác trôi nổi trên sông, đó cũng sẽ là số phận của con. Quả thật con biết là như vậy, vì người cao nhất không thể chạm tới thiên đường, và kẻ vĩ đại nhất không thể nắm lấy cả quả đất. Vì thế con sẽ xông pha vào vùng đất đó: bởi vì tên của con vẫn chưa được in lên phiến đá như định mệnh đã sắp đặt, con sẽ đi tới khu rừng tuyết tùng nơi có con quái vật Humbaba. Con sẽ ghi tên con lên nơi tên của những người đàn ông nổi tiếng được ghi, và ở nơi mà không có tên người nào được ghi, con sẽ dựng lên đài kỷ niệm cho các vị thần”. Lệ rơi trên khuôn mặt của Gilgamesh, ông nói: “Alas, sẽ là một hành trình dài để tới chỗ của Humbaba. Nếu những suy nghĩ táo bạo này không được thực hiện, vậy thì tại sao người lại lay động con, Shamash, với mong muốn không ngừng nghỉ để được thực hiện nó?”
Nếu có một “cuộc khủng hoảng nam tính”, thì đó chính là nó, và vấn đề cũng cũ như chính nền văn minh vậy.
“Cuộc khủng hoảng nam tính” thật sự là sự đấu tranh liên tục và không ngừng thay đổi để tìm ra một sự thỏa hiệp có thể chấp nhận được giữa nam tính của băng đảng nguyên thủy mà đàn ông đã được chọn (để mang) trong suốt lịch sử tiến hóa loài người, với sự kiềm chế ở nam giới ở một mức độ cần thiết để duy trì một mức độ trật tự mong muốn trong một nền văn minh.
Cuộc sống văn minh và công nghệ mang đến nhiều tiện ích cho đàn ông. Cuộc sống đơn giản, cực nhọc của tổ tiên thời nguyên thủy của chúng ta có thể không bẩn thỉu, man rợ và ngắn ngủi như Hobbes nghĩ, nhưng sẽ thật ngu ngốc khi nói rằng đàn ông không đạt được gì từ sự đổi mới nông nghiệp và sự phân chia lao động. Không có những thay đổi này thì sẽ không có những tác phẩm vĩ đại về nghệ thuật và văn học, không có những công trình hay đài tưởng niệm vĩ đại, không có máy in, không có laptop để tao gõ những dòng này. Vô số con người đã bỏ mạng xuyên suốt lịch sử vì bị nhiễm những căn bệnh có thể chữa bằng thuốc không kê toa vào ngày nay. Chúng ta hưởng thụ thức ăn đa dạng, rượu mạnh nhập khẩu và – có lẽ là quan trọng nhất – chúng ta có nguồn cung đều đặn nước sạch có thể uống được. Đàn ông thèm khát những thứ này hàng nghìn năm trước – khi sử thi Gilgamesh được hình thành.
Enkidu than phiền rằng anh ta yếu đuối và anh cảm thấy bị áp bức bởi sự nhàm chán của cuộc sống văn minh.
Đàn ông từ thời Gilgamesh đã biết rằng sự văn minh có cái giá của nó.
Những đặc tính nam tính rất thô ráp và có thể lụi tàn. Đàn ông bình thường sẽ khỏe hơn, có xu hướng chấp nhận rủi ro hơn, và họ có tham vọng để làm chủ thế giới xung quanh thông qua kỹ thuật – nhưng tất cả những năng khiếu này đòi hỏi phải có sự giáo hóa.
Cơ bắp bị teo lại nếu mày nuôi dưỡng chúng sai cách và không sử dụng chúng thường xuyên. Một thằng đàn ông chưa bao giờ đẩy sức mạnh vượt ngưỡng giới hạn sẽ không bao giờ có thể chạm đến được tiềm năng thể chất của hắn, thậm chí là lờ mờ cảm nhận được cũng không – thứ sức mạnh lớn lao mà những người tập luyện thể chất có thể chứng thực. Sức mạnh là một loại năng khiếu “dùng hoặc là mất”.
Đàn ông có thể là những sinh vật thích rủi ro bẩm sinh, nhưng sự tự tin và chắc chắn được tăng cường mà chúng ta nhìn nhận như là sự dũng cảm nam tính là sản phẩm của việc thử thách không ngừng. Tiếng tim đập bình bịch của một thằng chưa từng trải qua thử thách hầu như không phải là sự can đảm; Hobbes gọi nó là “vaine-glory”, bởi vì “một sự tự tin có cơ sở sẽ dẫn tới sự thử làm gì đó, trong khi giả sử quyền lực thì không”. Hay nói theo kiểu Tyler Durden là: “Nếu mày chưa từng đấm nhau thì mày hiểu rõ bản thân được bao nhiêu chứ?”. Đàn ông hiện đại không đơn thuần là thiếu sự khởi đầu để làm đàn ông như một số người đã nói, mà họ đang thiếu những thử thách thật sự cho sức mạnh và lòng can đảm. Rất ít đàn ông hiện đại thật sự “hiểu rõ về bản thân” – như một thằng đàn ông, giống như ông cha họ đã từng.
Tương tự vậy, các kỹ năng phải được nắm vững và rèn luyện để có thể thật sự hữu dụng. Tài năng sẽ chỉ đưa mày đi đến một mức độ nhất định thôi. Nếu mày chưa bao giờ thật sự bị thử thách một cách nghiêm túc và mày chỉ cần thể hiện những sự hợp tác một cách ngu ngốc là có thể lấy được thức ăn và chỗ ở, liệu mày có thật sự dấn thân đủ để gọi bản thân mình là một thằng đàn ông tự lập và đang sống không?
Ở đoạn sau của sử thi Gilgamesh, sau khi Gilgamesh giết chết thiên ngưu Gugalanna và đánh bại quái vật Humbaba, người anh em của anh – Enkidu bỏ mạng. Gilgamesh đã trở nên mất trí, anh tìm cách để né tránh cái chết của bản thân. Anh gặp một cô gái nấu rượu, và cô ấy nói với anh rằng không có cách nào để tránh khỏi cái chết. Cô nói anh hãy ăn những món ngon, hãy nhảy múa và vui vẻ, hãy yêu thương con của mình và làm vợ mình hạnh phúc, “vậy là quá đủ với một người đàn ông rồi”.
Vậy là quá đủ với đàn ông rồi.
Trong thời bình và thịnh vượng, khi họ no đủ và cảm thấy an toàn, phụ nữ luôn khuyên đàn ông hãy ngừng theo đuổi giá trị nam tính và con đường của băng đảng để tận hưởng những thú vui của sự giả lập và tham gia vào cuộc sống gia đình giống phụ nữ. Khi không có nguy cơ nào, thì ưu tiên lớn nhất của phụ nữ luôn là làm đàn ông dịu xuống và bắt họ tham gia phụ giúp việc nhà, nuôi dạy con cái, và sửa lều cỏ. Đây chính là hướng đi của phụ nữ.
Đàn ông cũng là con người. Tao không hề có ý khắc họa đàn ông như những con quái vật không có tâm hồn chỉ biết quan tâm đến máu me và danh dự. Đàn ông cũng biết yêu thương; đôi khi còn sâu đậm và vô điều kiện hơn phụ nữ. Đàn ông cũng có thể dịu dàng và chăm sóc; thằng nào cãi lại điều này có nghĩa là nó ghét cha nó. Đàn ông viết và kể những câu chuyện, tạo ra những thứ đẹp lạ thường. Tất cả những thứ này đều có thể là một phần của việc làm đàn ông.
Đàn ông và phụ nữ có rất nhiều điểm chung, nhưng cuốn sách này không phải nói về những thứ khiến đàn ông là một con người, mà là những thứ làm nên phẩm chất đàn ông.
Bọn nữ quèn gạt bỏ luận điểm về sinh học và nói rằng những quan điểm về nam tính là lỗi thời, và còn cãi rằng đàn ông có thể thay đổi nếu họ muốn. Đàn ông cũng có tự do ý chí, và họ có thể thay đổi ở một số khía cạnh, nhưng đàn ông đéo đơn thuần là một người phụ nữ không hoàn hảo. Đàn ông là những cá thể độc lập với những ưu tiên riêng, và họ đéo cần phụ nữ chỉ cho họ cách làm đàn ông. Phụ nữ đéo phải là những tâm hồn vị tha, sẵn sàng vì người khác và không có ưu tiên hay động lực riêng. ĐÉO! Đàn ông luôn có hướng đi cho riêng họ, đó là con đường của băng đảng, và thế giới của họ luôn tách biệt với phụ nữ.
“Đàn ông có thể thay đổi không?” là một câu hỏi sai bét.
Dành cho tụi mày dạng câu hỏi tốt hơn nè: “Tại sao đàn ông phải thay đổi?” và “Đàn ông bình thường sẽ không làm gì?”
Khi buộc phải trả lời câu hỏi này, bọn nữ quèn và nam quèn dường như không bao giờ có thể đưa ra bất cứ điều gì khác ngoài hứa hẹn về việc tăng cường an ninh tài chính và vật chất, cũng như quyền tự do thể hiện sự yếu đuối và sợ hãi. Đa số đéo đàn ông nào rảnh mà ùa xuống đường để đòi quyền tự do thể hiện sợ hãi hay yếu đuối cả, họ cũng đéo bao giờ rảnh mà đòi quyền được khóc nơi công cộng. Tuy vậy lại có vô số đàn ông đã chết vì lý tưởng tự do và quyền tự quyết, vì sự sống còn và danh dự của bộ tộc, vì quyền lợi để lập nên băng đảng của riêng họ.
Bọn khốn nữ quèn, giới quan chức tinh hoa và tài phiệt luôn sẽ được lợi gì đó khi thúc đẩy lan rộng tính thụ động của đàn ông. Hướng đi của băng đảng sẽ phá vỡ những hệ thống ổn định, đe dọa đến quyền lợi kinh tế (và địa vị xã hội) của giới nhà giàu, và tạo nên sự nguy hiểm và không chắc chắn cho phụ nữ. Nếu đàn ông không tự quyết định thứ tương lai mà họ muốn, sẽ có hàng tá những kẻ khác sẵn sàng quyết định tương lai thay cho họ.
Họ sẽ bị nhốt trong một cái chuồng được trang trí.
Họ sẽ được cấp cho sextoy để thủ dâm, một bộ máy tính, một căn phòng nhỏ, và thuốc kê toa.
Họ sẽ được một số đồ vật mới đầy thú vị.
Họ sẽ có thứ gì đó khiến họ cảm thấy có một chút là đàn ông.
Phụ nữ sẽ tiếp tục coi thường họ, và họ đáng bị như vậy.
Lionel Tiger đã viết rằng đàn ông “không hiểu thứ họ không có”. Thế giới nay đã thay đổi, và đàn ông được dạy rằng cái gì mới hơn sẽ tốt hơn, rằng thay đổi là không thể tránh khỏi, rằng thứ tương lai mà nữ quèn và chủ nghĩa toàn cầu muốn là không thể tránh được. Đàn ông được nói rằng tương lai của họ sẽ logic, sẽ đạo đức hơn, rằng như vậy sẽ tốt hơn và tốt hơn hết đàn ông nên học cách chấp nhận nó. Nhưng cái thế giới đó thật sự tốt cho ai chứ?
Sự văn minh đánh đổi bằng sự nam tính, sự hoang dã, mạo hiểm và xung đột. Cái giá của nó là sức mạnh, lòng dũng cảm, sự thông thạo và danh dự. Sự tăng cường văn minh đòi hỏi sự mất mát của sự cứng rắn, đẩy sự nam tính vào xa hơn nữa những niềm tin về sự gián tiếp và trừu tượng. Sự văn minh đòi hỏi đàn ông phải bỏ rơi những băng nhóm bộ lạc của họ và phục tùng ý chí của một băng đảng lớn đã được thể chế hóa. Văn minh toàn cầu hóa đòi hỏi sự từ bỏ câu chuyện về băng đảng, từ bỏ việc phân định “chúng ta” chống lại “bọn nó”. Nó đòi hỏi sự từ bỏ việc phân chia nhận dạng nhóm để hướng tới “một bộ lạc toàn cầu”. Những người đàn ông từng nhìn thấy giá trị bản thân trong mắt đồng bạn – những người họ phụ thuộc vào để sinh tồn – sẽ phải hài lòng với thứ gọi là “mã số an sinh xã hội” và sự đảm bảo thao túng một cách vui vẻ từ những chiếc máy bay không người lái. Văn minh nữ quyền đòi hỏi đàn ông phải từ bỏ chế độ phụ hệ và tình huynh đệ gắn kết. Thứ tương lai được “mơ dùm” của chúng ta không đòi hỏi việc tái hình dung lại về khái niệm nam tính, mà nó cuối cùng đòi hỏi về sự kết thúc của nam tính và sự bao quát mềm dẻo của nhân tính mà từ lâu đã trở thành sự bắt buộc nữ quyền cho cuộc khủng hoảng nam tính cổ xưa này.
Sự kết thúc này của đàn ông, sự đi xuống của giới tính nam, thứ xã hội thủ dâm tinh tinh lùn – thứ xã hội quá an toàn và thừa mứa này – vùng đất không dành cho đàn ông này không phải là không thể tránh khỏi. Nó đòi hỏi phải có sự đồng thuận – ngầm hay công khai của hàng tỷ đàn ông. Giống như mọi nền văn minh khác, nó phải được xây dựng dựa trên đàn ông, và đa số đàn ông phải đồng ý tuân theo và thi hành luật lệ của nó. Mày không thể làm ra nhà tù nếu không có cai ngục, mày không thể có an ninh nếu không có cảnh sát. Đàn ông phải thức dậy mỗi sáng và tới làm thứ công việc văn phòng nhàm chán, mỉm cười giả tạo, tiêu thụ và tiếp tục giải trí bản thân theo luật lệ thì thứ tương lai chết tiệt đó mới có thể tiếp tục. Sự văn minh đòi hỏi một hợp đồng xã hội và đàn ông cần phải duy trì sự tự hủy để nó có thể tiếp tục.
Cái tương lai chết tiệt này chỉ xảy ra nếu đàn ông góp phần giúp tạo ra nó.
Như tao đã viết ngay từ chương đầu, đàn ông phải chọn một hướng đi.
Để đưa ra lựa chọn, họ phải tự vấn chính bản thân:
Điều gì là tốt nhất trên đời?
“Sự khủng hoảng nam tính” đặt ra chính câu hỏi mang tính triết học đó.
Nếu mày quyết định rằng hạnh phúc thật sự là việc loại bỏ đi rủi ro, chỉ cần no bụng, là trốn tránh lao động tay chân, là theo đuổi “vui thú”, vậy thì cái tương lai xã hội tinh tinh lùn sẽ nghe tuyệt vời như Las Vegas vậy.
Tao đã đi đến kết luận rằng nhiều thằng đàn ông cố cân bằng giữa cuộc sống bên trong đầy tiện nghi và thế giới xung đột nam tính. Đàn ông không thể là đàn ông thật sự – những người đàn ông kém tốt tính hay kém anh hùng – trừ khi hành động của họ có tính quan trọng đối với những người họ thật sự quan tâm. Sức mạnh cần có một lực lượng đối lập, can đảm cần có rủi ro, thông thạo cần có chăm chỉ, danh dự cần có trách nhiệm với những thằng đàn ông khác. Không có những điều này, chúng ta còn không bằng những thằng nhóc đang cố ra vẻ đàn ông, và không có bất cứ nghi lễ trưởng thành hay câu mantra nào có thể thay đổi được điều này. Một nghi lễ trưởng thành phải phản ánh được một sự thay đổi thật sự về địa vị và trách nhiệm đối với nó để trở thành bất cứ điều gì chứ không phải là một trò hề. Thứ nam tính tôn thờ sự sung sướng đã được tái định nghĩa sẽ không bao giờ có thể ngẩng cao đầu tự hào – chừng nào trái đất này vẫn còn những nấm mồ của tổ tiên chúng ta. Đàn ông phải có những thứ đáng để làm, và những quan điểm về hành động có ý nghĩa. Bận rộn thôi là không đủ. Quyền tự quyết không bao giờ đáng để đánh đổi lấy những tiện nghi – được cho ăn, cho mặc và cho chỗ ở an toàn. Đàn ông đéo phải là những con kiến, con ong hay con chuột hamster. Mày đéo thể chỉ tạo nên một môi trường sống giả tạo và nói là nó đủ tốt được. Đàn ông cần phải cảm thấy được kết nối với một nhóm đàn ông, và hiểu rõ về vị trí của họ trong đó. Họ cần một loại nhận dạng mà đéo thể mua được ở các trung tâm mua sắm. Họ cần có phe “chúng ta”, và để có “chúng ta” thì cũng phải có “bọn nó”. Chúng ta không thể bị gắn vào thứ “bộ lạc toàn cầu”.
Tao đã luôn là một người không có đức tin. Nhưng tao sẽ quỳ xuống và ca ngợi bất cứ vị thánh nào làm sụp đổ cái tòa tháp Babel này và làm phân tán đàn ông ra khắp thế giới thành những nền văn hóa, băng đảng, bộ tộc đầy sự nam tính và cạnh tranh.
Tao cảm thấy vinh dự vì tao hiểu thứ định nghĩa yêu cầu loại “đa dạng” đấy.
Tao không nói vậy bởi vì tao nghĩ cá nhân tao sẽ sống tốt hơn trong một xã hội mang tính nguyên thủy hơn. Tao đã dành sáu tháng vừa rồi để đọc và viết lách, chứ không phải tập luyện chuẩn bị cho thảm họa zombie.
Tao hi vọng rằng đàn ông sẽ lặp lại lời của Guy Garcia, “giật mạnh xiềng xích của họ và kéo toàn bộ ngôi đền xuống cùng với họ”, bởi vì tao ghét phải nghĩ rằng đây là kết thúc của hướng đi của đàn ông. Tất cả mọi người từ trường học cho tới Liên Hợp Quốc đang gấp rút để tống khứ những kiểu nam tính “lỗi thời”, nhưng bọn họ lại không thay được vào thứ gì tốt hơn. Trong một bài phê bình quyển sách của Steven Pinker về bạo lực, James Q. Wilson đã đề cập rằng thay đổi thật sự xảy ra khi đàn ông quan tâm về làm giàu nhiều hơn là máu me. Thật là một thảm kịch khi nghĩ rằng định mệnh lớn nhất của một người đàn ông quả cảm là làm một người đàn ông kinh tế, rằng đàn ông sẽ thụt lùi thành những sinh vật hèn nhát – những kẻ sẽ lần mò khắp nơi để cạnh tranh tiền bạc, những kẻ dành hằng đêm để suy nghĩ cách để lừa bịp lẫn nhau. Đây chính là con đường mà chúng ta buộc phải đi hiện tại.
Thật là một kết cục nhục nhã làm sao…
Con người cần phải chìm vào Thời Kỳ Tăm Tối trong vài trăm năm để nghĩ về những gì đã xảy ra.